Cuộc chiến thuế quan ảnh hưởng thế nào đến tăng trưởng GDP của Mỹ?
Cuộc chiến thuế quan ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP của Mỹ?
Cuộc chiến thuế quan là một công cụ chính sách thương mại quan trọng được sử dụng để bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, các biện pháp thuế quan cũng có thể tạo ra những tác động tiêu cực đối với nền kinh tế, đặc biệt là tăng trưởng GDP. Trong những năm gần đây, cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Mexico và Canada đã làm thay đổi động lực kinh tế toàn cầu. Bài viết này sẽ phân tích những ảnh hưởng của thuế quan đối với GDP của Mỹ thông qua các yếu tố như chi tiêu tiêu dùng, đầu tư doanh nghiệp, xuất khẩu, nhập khẩu và tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Thứ nhất: Ảnh hưởng đến tiêu dùng nội địa
Thuế quan thường dẫn đến chi phí hàng hóa tăng cao, làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Khi giá cả hàng nhập khẩu bị đẩy lên do thuế quan, các doanh nghiệp trong nước cũng có thể tăng giá hàng hóa của họ để duy trì lợi nhuận. Điều này làm giảm tổng chi tiêu tiêu dùng – một yếu tố quan trọng đóng góp vào GDP của Mỹ (chiếm khoảng 70% GDP).
Ví dụ, sau khi chính quyền Donald Trump áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc vào năm 2018-2019, giá thành của nhiều mặt hàng tiêu dùng như điện thoại thông minh, máy tính xách tay, quần áo và đồ gia dụng tăng đáng kể. Theo một báo cáo của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ (NBER), mức thu nhập khả dụng của các hộ gia đình trung bình giảm khoảng 460 USD mỗi năm do giá cả tăng, dẫn đến giảm chi tiêu tiêu dùng và kìm hãm tăng trưởng GDP.
Thứ hai: Ảnh hưởng đến đầu tư doanh nghiệp
Một trong những hệ quả lớn của thuế quan là sự bất ổn kinh tế, khiến các doanh nghiệp trì hoãn hoặc giảm đầu tư. Các công ty phải đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao do giá nguyên liệu nhập khẩu cao hơn, dẫn đến giảm lợi nhuận và giảm khả năng mở rộng sản xuất.
Ví dụ, trong ngành sản xuất ô tô, thuế quan đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Canada và Mexico đã khiến chi phí sản xuất của các công ty như Ford và General Motors tăng mạnh. Kết quả là các công ty này phải cắt giảm đầu tư vào dây chuyền sản xuất mới và sa thải hàng ngàn nhân công. Một nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho thấy đầu tư doanh nghiệp tại Mỹ đã giảm 3,5% trong giai đoạn 2018-2019 do tác động của thuế quan.
Thứ ba: Ảnh hưởng đến xuất khẩu
Xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong GDP của Mỹ. Tuy nhiên, khi Mỹ áp thuế quan đối với các đối tác thương mại, họ cũng đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ, làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm Mỹ trên thị trường quốc tế.
Ví dụ, khi Trung Quốc áp thuế trả đũa lên nông sản Mỹ như đậu nành, thịt lợn và ngô vào năm 2018, xuất khẩu nông nghiệp Mỹ sang Trung Quốc giảm hơn 50%, khiến hàng loạt nông dân Mỹ gặp khó khăn tài chính. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, xuất khẩu nông nghiệp sang Trung Quốc giảm từ 19,5 tỷ USD năm 2017 xuống còn 9,2 tỷ USD năm 2019, tác động tiêu cực đến GDP của Mỹ.
Ngoài nông nghiệp, ngành công nghiệp hàng không cũng bị ảnh hưởng. Hãng Boeing, một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất của Mỹ, chịu tổn thất khi Trung Quốc chuyển sang mua máy bay từ Airbus thay vì Boeing do thuế quan và căng thẳng thương mại.
Thứ tư: Ảnh hưởng đến nhập khẩu
Nhập khẩu là một phần quan trọng của nền kinh tế Mỹ, giúp giảm chi phí sản xuất và cung cấp hàng hóa giá rẻ cho người tiêu dùng. Khi thuế quan làm tăng giá nhập khẩu, các doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí cao hơn, ảnh hưởng đến lợi nhuận và tăng trưởng kinh tế.
Ví dụ, ngành công nghệ Mỹ chịu tổn thất lớn khi thuế quan áp lên linh kiện điện tử từ Trung Quốc. Các công ty như Apple và Dell phải đối mặt với chi phí sản xuất cao hơn, buộc họ phải tăng giá sản phẩm hoặc tìm kiếm nguồn cung thay thế, làm chậm tốc độ tăng trưởng của ngành công nghệ.
Thứ năm: Ảnh hưởng tổng thể đến GDP
Sự suy giảm trong tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu và nhập khẩu dẫn đến tác động tiêu cực tổng thể đối với GDP của Mỹ. Theo báo cáo của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, cuộc chiến thuế quan giai đoạn 2018-2019 đã làm giảm GDP thực tế của Mỹ khoảng 0,3-0,4%, tương đương khoảng 60-80 tỷ USD.
Ngoài ra, nghiên cứu của Viện Brookings ước tính rằng nếu chiến tranh thương mại kéo dài, GDP của Mỹ có thể mất khoảng 1% trong thập kỷ tới do giảm năng suất, mất cơ hội xuất khẩu và giảm đầu tư.
Thứ sáu: Các biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực
Chính phủ Mỹ đã thực hiện một số biện pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của thuế quan lên GDP, bao gồm:
- Trợ cấp cho nông dân: Chính quyền Trump đã phân bổ hơn 28 tỷ USD để hỗ trợ nông dân bị ảnh hưởng bởi thuế quan.
- Đàm phán thương mại: Mỹ ký kết Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc vào năm 2020, giúp giảm một số thuế quan và khôi phục xuất khẩu nông nghiệp.
- Tìm kiếm đối tác thương mại mới: Mỹ tăng cường thương mại với các nước khác như Nhật Bản, Việt Nam và Brazil để bù đắp thiệt hại từ thị trường Trung Quốc.
Kết luận
Cuộc chiến thuế quan đã gây ra những tác động sâu rộng đối với nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là tăng trưởng GDP. Việc tăng thuế quan dẫn đến giá cả hàng hóa tăng cao, giảm tiêu dùng, làm chậm đầu tư doanh nghiệp, giảm xuất khẩu và làm tăng chi phí nhập khẩu. Những yếu tố này kết hợp lại làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP của Mỹ. Mặc dù chính phủ đã thực hiện một số biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực, nhưng những hậu quả lâu dài của thuế quan vẫn có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế trong tương lai.
Vì vậy, việc cân nhắc lại chính sách thương mại và tìm kiếm các giải pháp cân bằng giữa bảo hộ kinh tế và tăng trưởng bền vững là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển ổn định của nền kinh tế Mỹ.
