Một buổi sáng đẹp trời, tôi và một người bạn ngồi trong quán cà phê, bàn luận về chuyện đầu tư. Bạn tôi, một người mới bước chân vào thị trường chứng khoán, thở dài:
“Chứng khoán thật rắc rối! Người ta nói đầu tư cổ phiếu có thể làm giàu, nhưng sao tớ toàn thấy tin người này mất sạch tiền, người kia cháy tài khoản?”
Tôi cười, rút ra cuốn sách “Đầu tư chứng khoán theo chỉ số” của John C. Bogle và đặt lên bàn.
“Nếu cậu muốn đầu tư thông minh mà không phải suốt ngày căng thẳng nhìn bảng giá, thì đây chính là câu trả lời!”
John C. Bogle là ai, và tại sao ông ấy quan trọng?
John C. Bogle không chỉ là một nhà đầu tư tài ba mà còn là người sáng lập Quỹ Vanguard và là cha đẻ của phương pháp đầu tư theo chỉ số (Index Investing). Ông tin rằng hầu hết mọi người đều không thể đánh bại thị trường trong dài hạn, vì thế, thay vì cố gắng chọn cổ phiếu riêng lẻ, cách tốt nhất là đầu tư vào toàn bộ thị trường thông qua các quỹ chỉ số.
Bogle từng nói:
“Đừng tìm kiếm cây kim trong đống cỏ khô. Hãy mua cả đống cỏ!”
Ý ông là gì? Rất đơn giản: Đừng cố gắng chọn những cổ phiếu “hot” để đánh bại thị trường. Hãy mua cả thị trường bằng cách đầu tư vào một quỹ chỉ số!
Đầu tư theo chỉ số là gì?
Bạn tôi nhíu mày:
“Vậy đầu tư theo chỉ số là sao?”
Tôi giải thích:
“Hãy tưởng tượng thị trường chứng khoán giống như một rổ trái cây. Mỗi loại trái cây đại diện cho một công ty. Nếu cậu chỉ mua một loại trái cây, cậu có thể gặp rủi ro nếu nó bị hỏng. Nhưng nếu cậu mua cả rổ, dù có một số quả không ngon, cả rổ vẫn giữ được giá trị.”
“Trong chứng khoán cũng vậy! Đầu tư theo chỉ số nghĩa là thay vì chọn từng cổ phiếu riêng lẻ, cậu mua một quỹ chỉ số – tức là một danh mục gồm hàng trăm công ty lớn nhỏ, giống như sở hữu cả rổ trái cây.”
Bạn tôi gật gù:
“Nghe có vẻ an toàn hơn so với việc tự chọn cổ phiếu!”
“Chính xác! Vì thị trường chứng khoán có thể lên xuống thất thường, nhưng về dài hạn, nền kinh tế luôn phát triển. Nếu cậu đầu tư vào cả thị trường, cậu sẽ có lợi nhuận ổn định mà không cần lo lắng về từng công ty riêng lẻ.”
Tại sao đầu tư theo chỉ số lại hiệu quả hơn cách đầu tư thông thường?
Bạn tôi thắc mắc:
“Nhưng nếu ai cũng đầu tư theo chỉ số, thì làm sao kiếm được lợi nhuận cao?”
Tôi cười và nói:
“Có 3 lý do khiến đầu tư theo chỉ số đánh bại hầu hết các nhà đầu tư chuyên nghiệp trong dài hạn:1️⃣ Không cần phải dự đoán thị trường
Rất ít người có thể liên tục đoán đúng xu hướng thị trường. Ngay cả các quỹ đầu tư lớn cũng thường xuyên thua lỗ. Đầu tư theo chỉ số giúp cậu tránh xa cám dỗ của việc “lướt sóng” và chỉ cần kiên nhẫn nắm giữ.
2️⃣ Chi phí thấp
Khi mua quỹ chỉ số, cậu không phải trả phí quản lý cao như khi thuê một chuyên gia đầu tư. Hơn nữa, vì ít giao dịch hơn nên cậu cũng tiết kiệm được chi phí giao dịch.
3️⃣ Lợi nhuận dài hạn ổn định
Thống kê cho thấy trong vòng 10 – 20 năm, quỹ chỉ số thường mang lại lợi nhuận cao hơn 80 – 90% các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Điều này có nghĩa là cậu chỉ cần đầu tư vào quỹ chỉ số, kiên nhẫn nắm giữ và để thời gian làm việc cho mình.”
Bạn tôi vỗ trán:
“Vậy mà trước giờ tớ cứ nghĩ phải tìm kiếm cổ phiếu “hot” mới kiếm được tiền!”
“Đó là một sai lầm phổ biến. Thực tế, đầu tư chứng khoán không phải là trò đỏ đen hay tìm kiếm may mắn, mà là một trò chơi của sự kiên nhẫn!”
Đầu tư theo chỉ số thực hiện như thế nào?
Bạn tôi hỏi:
“Tớ muốn bắt đầu, nhưng không biết phải làm sao?”
Tôi hướng dẫn từng bước:
1️⃣ Chọn quỹ chỉ số phù hợp
Nếu muốn đầu tư vào toàn bộ nền kinh tế Mỹ, cậu có thể chọn quỹ chỉ số S&P 500 – bao gồm 500 công ty hàng đầu nước Mỹ.
Nếu muốn đa dạng hơn, có thể chọn quỹ chỉ số toàn cầu (Vanguard Total World Stock ETF) để đầu tư vào cả thế giới.
2️⃣ Mua quỹ chỉ số qua các công ty chứng khoán
Ở Việt Nam, cậu có thể mua quỹ chỉ số VN30 (gồm 30 công ty lớn nhất thị trường Việt Nam) thông qua các công ty quản lý quỹ như VFM, SSI, DCVFM.
3️⃣ Kiên nhẫn nắm giữ
Không cần mua bán liên tục. Cậu chỉ cần đầu tư đều đặn hàng tháng và để tiền tăng trưởng theo thời gian.
4️⃣ Tái đầu tư lợi nhuận
Khi nhận được cổ tức hoặc lãi, hãy tái đầu tư thay vì tiêu xài, để tạo ra lãi kép.
Bạn tôi trầm ngâm:
“Nghe có vẻ đơn giản, nhưng hiệu quả!”
“Đúng vậy! Warren Buffett cũng từng nói rằng quỹ chỉ số là cách đầu tư tốt nhất cho 99% mọi người.“
Những sai lầm cần tránh khi đầu tư theo chỉ số
Trước khi kết thúc, tôi nhắc nhở bạn tôi:
⚠ Không đầu tư ngắn hạn – Nếu cậu mong kiếm lời nhanh, đây không phải phương pháp phù hợp.
⚠ Không hoảng loạn khi thị trường giảm – Khi thị trường rớt giá, nhiều người bán tháo vì sợ thua lỗ. Nhưng nếu cậu kiên trì nắm giữ, thị trường sẽ phục hồi.
⚠ Không đầu tư toàn bộ tiền ngay lập tức – Hãy đầu tư từng chút mỗi tháng để giảm rủi ro biến động giá.
Kết luận
Bạn tôi ngồi suy nghĩ một lát rồi mỉm cười:
“Bây giờ tớ hiểu rồi! Thay vì suốt ngày lo lắng tìm cổ phiếu tốt nhất, tớ chỉ cần mua quỹ chỉ số và để thời gian làm việc cho mình!”
Tôi gật đầu:
“Chính xác! Đầu tư theo chỉ số là con đường chậm mà chắc, nhưng nó sẽ giúp cậu đạt được sự tự do tài chính mà không cần quá nhiều công sức!”
Bạn tôi cầm lấy cuốn sách, lật vài trang rồi nói:
“Tớ sẽ đọc nó ngay tối nay!”
Và đó là cách tôi giúp một người bạn bắt đầu hành trình đầu tư của mình… 🚀📈