Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra suy thoái toàn cầu vì cuộc chiến thuế quan không?

Mỹ và Trung Quốc là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, chiếm một phần lớn trong thương mại và đầu tư toàn cầu. Khi hai cường quốc này áp đặt thuế quan lẫn nhau trong một cuộc chiến thương mại kéo dài, không chỉ nền kinh tế của họ bị ảnh hưởng mà toàn bộ nền kinh tế thế giới cũng chịu tác động tiêu cực. Việc áp thuế quan cao có thể làm giảm thương mại toàn cầu, gây ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và làm suy yếu lòng tin của nhà đầu tư, từ đó đẩy kinh tế thế giới vào nguy cơ suy thoái.

Bài viết này sẽ phân tích tác động của thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc đối với kinh tế toàn cầu, cung cấp các ví dụ minh họa và xem xét khả năng dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu.

Ảnh hưởng của thuế quan Mỹ – Trung đến kinh tế toàn cầu

Thứ nhất: Suy giảm thương mại toàn cầu

Mỹ và Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thương mại toàn cầu. Khi thuế quan được áp dụng, giá cả hàng hóa tăng lên, làm giảm nhu cầu và gây ra sự suy giảm trong thương mại quốc tế.

Ví dụ :

• Khi Mỹ áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc trị giá hàng trăm tỷ USD từ năm 2018, xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh. Ngược lại, Trung Quốc cũng áp thuế lên nông sản Mỹ, khiến xuất khẩu đậu nành của Mỹ sang Trung Quốc giảm hơn 75% vào năm 2019.

Thứ hai: Gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu

Nhiều ngành công nghiệp, từ công nghệ đến sản xuất ô tô, phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu với linh kiện sản xuất từ cả Mỹ và Trung Quốc. Khi thuế quan làm tăng chi phí nhập khẩu, các công ty phải điều chỉnh chiến lược sản xuất, dẫn đến sự chậm trễ và tăng giá thành.

Ví dụ :

• Apple đã phải cân nhắc di dời một phần sản xuất ra khỏi Trung Quốc do chi phí tăng cao từ thuế quan.

Thứ ba: Suy giảm lòng tin đầu tư

Chiến tranh thương mại làm gia tăng sự bất ổn kinh tế, khiến các doanh nghiệp trì hoãn kế hoạch mở rộng sản xuất và đầu tư. Sự sụt giảm đầu tư có thể kéo theo sự suy yếu của nền kinh tế toàn cầu.

Ví dụ :

• Thị trường chứng khoán toàn cầu biến động mạnh vào năm 2019 khi các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung gặp bế tắc, với chỉ số Dow Jones mất hơn 800 điểm trong một ngày.

Tác động đối với các nền kinh tế lớn

Thứ nhất:  Mỹ và Trung Quốc

Cả Mỹ và Trung Quốc đều chịu thiệt hại trực tiếp từ thuế quan, với tăng trưởng kinh tế chậm lại và lạm phát tăng cao.

Ví dụ :

• Tăng trưởng GDP của Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong gần 30 năm vào năm 2019, trong khi nền kinh tế Mỹ cũng chứng kiến sự suy giảm trong sản xuất công nghiệp.

Thứ hai: Các nền kinh tế khác

Nhiều quốc gia khác cũng bị ảnh hưởng do giảm xuất khẩu, suy yếu đầu tư và gián đoạn thương mại.

Ví dụ :

• Các nước ASEAN như Việt Nam, Malaysia hưởng lợi từ việc dịch chuyển sản xuất nhưng cũng đối mặt với rủi ro giảm xuất khẩu sang Trung Quốc và Mỹ.

Thứ ba: Ảnh hưởng đối với thị trường lao động

Sự gián đoạn trong thương mại có thể dẫn đến mất việc làm ở cả Mỹ và Trung Quốc, cũng như các nước khác phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ví dụ :

• Ngành sản xuất ô tô Mỹ đã cắt giảm hàng nghìn việc làm khi các công ty đối mặt với chi phí linh kiện tăng cao.

Khả năng gây suy thoái toàn cầu

Nếu căng thẳng thương mại kéo dài, sự kết hợp giữa giảm thương mại, đầu tư và sản xuất có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái.

Ví dụ :

• Ngân hàng Thế giới cảnh báo rằng chiến tranh thương mại Mỹ – Trung có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu xuống dưới 2% – một mức có thể dẫn đến suy thoái.

Giải pháp giảm thiểu tác động

Thứ nhất: Đàm phán thương mại

Các quốc gia có thể tìm kiếm giải pháp thông qua các thỏa thuận thương mại để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Ví dụ :

• Thỏa thuận thương mại Giai đoạn Một giữa Mỹ và Trung Quốc vào năm 2020 giúp giảm bớt một số căng thẳng.

Thứ hai: Đa dạng hóa chuỗi cung ứng

Các công ty có thể tìm kiếm các nguồn cung ứng mới ngoài Mỹ và Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro.

Ví dụ :

• Nhiều công ty công nghệ đã chuyển một phần sản xuất sang Ấn Độ và Việt Nam.

Thứ ba: Vai trò của các tổ chức tài chính quốc tế

Các tổ chức như IMF và Ngân hàng Thế giới có thể đưa ra các chính sách hỗ trợ tài chính cho các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề.

Ví dụ :

• IMF đã hỗ trợ các nước đang phát triển bằng các gói tài trợ để giúp họ thích nghi với sự thay đổi trong thương mại toàn cầu.

Kết luận

Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra suy thoái toàn cầu thông qua thuế quan nếu chiến tranh thương mại kéo dài, ảnh hưởng đến thương mại quốc tế, chuỗi cung ứng và đầu tư. Việc mất lòng tin của doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể tạo ra một hiệu ứng dây chuyền, làm suy yếu nền kinh tế thế giới. Để tránh viễn cảnh này, cần có sự hợp tác thương mại, chính sách kinh tế hợp lý, cũng như sự hỗ trợ từ các tổ chức tài chính quốc tế để ổn định nền kinh tế toàn cầu.