Nhà đầu tư có mất niềm tin vào thị trường Mỹ do bất ổn từ cuộc chiến thuế quan không?

Thị trường Mỹ từ lâu đã được xem là trung tâm tài chính của thế giới với nền kinh tế ổn định, hệ thống pháp lý minh bạch và môi trường đầu tư thuận lợi. Tuy nhiên, những năm gần đây, các chính sách thuế quan và cuộc chiến thương mại, đặc biệt giữa Mỹ và Trung Quốc, đã làm gia tăng sự bất ổn và ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư. Bài viết này sẽ phân tích tác động của cuộc chiến thuế quan đối với niềm tin của nhà đầu tư và cung cấp các ví dụ minh họa cụ thể.

Ảnh hưởng của thuế quan đến niềm tin của nhà đầu tư

Thứ nhất: Sự gia tăng rủi ro kinh tế

Các chính sách thuế quan không chỉ làm gia tăng chi phí sản xuất mà còn gây ra những biến động khó lường trên thị trường tài chính. Nhà đầu tư thường tìm kiếm sự ổn định và dự đoán được chính sách, nhưng khi thuế quan thay đổi liên tục, họ có xu hướng rút lui để tránh rủi ro.

Ví dụ:

• Trong giai đoạn 2018-2019, khi Mỹ áp đặt thuế lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, chỉ số S&P 500 có những đợt sụt giảm mạnh, mất hơn 6% giá trị trong một số tháng.
• Các công ty đa quốc gia như Apple, Ford và Boeing đã cảnh báo về chi phí gia tăng, ảnh hưởng đến lợi nhuận và giá cổ phiếu.

Ngoài thuế quan, các yếu tố như lạm phát cao, chính sách tiền tệ thắt chặt của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), và căng thẳng địa chính trị cũng làm gia tăng mức độ rủi ro cho nhà đầu tư.

Thứ hai: Dòng vốn đầu tư rút khỏi Mỹ

Một trong những hệ quả lớn nhất của cuộc chiến thương mại là dòng vốn quốc tế bắt đầu rời khỏi Mỹ để tìm kiếm thị trường có tính ổn định cao hơn.

Ví dụ:

• Theo Viện Tài chính Quốc tế (IIF), dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Mỹ đã giảm 12% trong năm 2019.
• Năm 2020, Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành điểm đến thu hút FDI lớn nhất thế giới, với hơn 160 tỷ USD vốn đầu tư.
• Các quỹ đầu tư lớn như BlackRock và Vanguard đã có động thái đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ sang châu Âu và châu Á để tránh rủi ro từ bất ổn chính trị và thương mại tại Mỹ.

Thứ ba:  Sự bất ổn trên thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán Mỹ thường phản ứng nhạy cảm với các chính sách thuế quan. Khi chính phủ áp đặt thuế quan mới, các nhà đầu tư lo ngại lợi nhuận doanh nghiệp bị ảnh hưởng, dẫn đến làn sóng bán tháo cổ phiếu.

Ví dụ:

• Khi Mỹ tuyên bố tăng thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào tháng 5/2019, chỉ số Dow Jones mất hơn 600 điểm chỉ trong một ngày giao dịch.
• S&P 500 ghi nhận mức giảm mạnh trong quý III/2019 do lo ngại về suy giảm kinh tế toàn cầu.
• Trong năm 2022, khi Mỹ tiếp tục duy trì các chính sách thuế quan cứng rắn, chỉ số Nasdaq Composite cũng trải qua nhiều đợt điều chỉnh do ảnh hưởng đến các công ty công nghệ có chuỗi cung ứng phụ thuộc vào Trung Quốc.

Hậu quả lâu dài đối với nền kinh tế Mỹ

Thứ nhất: Suy giảm đầu tư trong nước

Khi niềm tin của nhà đầu tư bị ảnh hưởng, các doanh nghiệp Mỹ có xu hướng trì hoãn mở rộng sản xuất và tuyển dụng lao động, làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Ví dụ:

• Theo báo cáo của Phòng Thương mại Mỹ, chi tiêu đầu tư của doanh nghiệp Mỹ giảm 5% trong nửa cuối năm 2019 do lo ngại về cuộc chiến thuế quan.
• Nhiều doanh nghiệp công nghệ, như Intel và Qualcomm, đã phải điều chỉnh chiến lược sản xuất do môi trường kinh doanh không chắc chắn.
• Các nhà sản xuất trong lĩnh vực ô tô, như General Motors, đã cắt giảm kế hoạch mở rộng do chi phí linh kiện tăng cao bởi thuế quan.

Thứ hai: Sự suy yếu của đồng USD

Bất ổn kinh tế và sự rút lui của các nhà đầu tư quốc tế có thể gây áp lực lên đồng USD, làm giảm giá trị so với các đồng tiền khác.

Ví dụ:

• Trong giai đoạn 2018-2019, chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD so với các đồng tiền chính) đã có những giai đoạn giảm mạnh khi cuộc chiến thuế quan leo thang.
• Nhiều quỹ đầu tư chuyển hướng sang thị trường châu Âu và châu Á để giảm rủi ro từ chính sách thương mại của Mỹ.
• Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc có thời điểm tăng giá mạnh do dòng vốn từ Mỹ chuyển hướng sang Trung Quốc.

Giải pháp khôi phục niềm tin của nhà đầu tư

Thứ nhất: Ổn định chính sách thương mại

Chính phủ Mỹ cần có một chiến lược thương mại rõ ràng và ổn định để giúp nhà đầu tư dự đoán được môi trường kinh doanh. Việc thay đổi chính sách quá nhanh có thể làm mất đi sự tin tưởng của doanh nghiệp và nhà đầu tư quốc tế.

Thứ hai: Thúc đẩy hợp tác kinh tế

Tăng cường quan hệ với các đối tác thương mại lớn như EU, Nhật Bản và ASEAN sẽ giúp giảm thiểu rủi ro từ các căng thẳng thương mại kéo dài. Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do cũng có thể giúp Mỹ lấy lại niềm tin của nhà đầu tư.

Thứ ba: Hỗ trợ doanh nghiệp trong nước

Chính phủ có thể triển khai các gói hỗ trợ tài chính hoặc ưu đãi thuế cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thuế quan để duy trì hoạt động đầu tư. Các biện pháp này có thể bao gồm việc giảm thuế doanh nghiệp, cung cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ đào tạo nhân lực.

Kết luận

Cuộc chiến thuế quan đã làm gia tăng bất ổn trên thị trường Mỹ, khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại và thậm chí rút vốn khỏi thị trường này. Nếu Mỹ không có các biện pháp ổn định chính sách thương mại và duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn, niềm tin của nhà đầu tư có thể tiếp tục suy giảm, gây tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế trong dài hạn. Tuy nhiên, với những cải cách phù hợp, Mỹ vẫn có thể duy trì vị thế là trung tâm tài chính toàn cầu. Việc khôi phục niềm tin của nhà đầu tư không chỉ đòi hỏi sự điều chỉnh về chính sách thương mại mà còn cần sự ổn định về kinh tế vĩ mô và các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp mạnh mẽ hơn.