Việt Nam có thể bị áp thuế chống bán phá giá từ Mỹ không?
Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá từ Mỹ?
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành một trong những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ. Tuy nhiên, sự gia tăng mạnh mẽ của hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ cũng đi kèm với nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá. Mỹ có lịch sử áp dụng các biện pháp thuế quan đối với những quốc gia bị cáo buộc bán phá giá hàng hóa vào thị trường của họ. Bài viết này sẽ phân tích khả năng Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá từ Mỹ, các nguyên nhân dẫn đến rủi ro này, và các biện pháp ứng phó.
Thuế chống bán phá giá là gì?
Thuế chống bán phá giá là loại thuế mà một quốc gia áp đặt lên hàng hóa nhập khẩu khi phát hiện ra rằng các sản phẩm đó đang được bán với giá thấp hơn giá trị thị trường công bằng, gây thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa.
Ví dụ:
- Mỹ từng áp thuế chống bán phá giá lên thép nhập khẩu từ Trung Quốc, Việt Nam và một số nước khác do nghi vấn rằng các nước này bán thép với giá thấp hơn giá trị thực tế nhằm chiếm lĩnh thị trường Mỹ.
Các lý do Mỹ có thể áp thuế chống bán phá giá đối với hàng hóa Việt Nam
Thứ nhất: Xuất khẩu tăng trưởng quá nhanh
Sự gia tăng nhanh chóng trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ có thể khiến Washington lo ngại rằng hàng hóa Việt Nam đang cạnh tranh không công bằng với các sản phẩm sản xuất trong nước.
Ví dụ:
- Xuất khẩu gỗ và nội thất từ Việt Nam sang Mỹ đã tăng hơn 30% trong giai đoạn 2020-2022. Điều này dẫn đến việc Mỹ mở các cuộc điều tra nhằm xác định xem Việt Nam có bán phá giá sản phẩm gỗ hay không.
Thứ hai: Chuyển hướng thương mại từ Trung Quốc
Do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đã chuyển một phần sản xuất sang Việt Nam để tránh thuế quan cao. Mỹ có thể coi đây là một hình thức lách thuế và tiến hành điều tra đối với hàng hóa Việt Nam.
Ví dụ:
- Năm 2019, Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên thép Việt Nam có nguồn gốc Trung Quốc với mức thuế lên tới 456% do nghi vấn về gian lận xuất xứ.
Thứ ba: Áp lực từ các ngành công nghiệp Mỹ
Các hiệp hội doanh nghiệp Mỹ trong các ngành như thép, gỗ, dệt may và điện tử thường xuyên gây sức ép lên chính phủ để bảo vệ sản xuất nội địa. Nếu họ chứng minh được rằng hàng hóa Việt Nam gây thiệt hại cho doanh nghiệp Mỹ, chính phủ Mỹ có thể áp dụng thuế chống bán phá giá.
Ví dụ:
- Hiệp hội sản xuất giày dép Mỹ từng yêu cầu chính phủ điều tra về giày dép nhập khẩu từ Việt Nam với cáo buộc bán phá giá.
Thứ tư: Mỹ tăng cường chính sách bảo hộ thương mại
Dưới các chính quyền khác nhau, Mỹ đã thực hiện nhiều biện pháp bảo hộ nhằm bảo vệ sản xuất nội địa. Việc áp thuế chống bán phá giá lên hàng hóa Việt Nam có thể nằm trong chính sách bảo hộ này.
Ví dụ:
- Chính quyền Donald Trump và Joe Biden đều có các chính sách bảo vệ ngành công nghiệp nội địa thông qua các biện pháp thuế quan đối với hàng nhập khẩu.
Các ngành có nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá
Thứ nhất: Ngành thép và nhôm
- Mỹ đã từng áp thuế lên thép Việt Nam với mức thuế rất cao do nghi vấn lách thuế từ Trung Quốc.
- Nếu xuất khẩu thép Việt Nam tiếp tục tăng mạnh vào Mỹ, nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá sẽ càng lớn.
Thứ hai: Ngành gỗ và nội thất
- Việt Nam là nhà xuất khẩu đồ gỗ lớn thứ hai vào Mỹ, chỉ sau Trung Quốc.
- Nếu Mỹ nghi ngờ Việt Nam bán phá giá hoặc sử dụng gỗ có nguồn gốc bất hợp pháp, ngành này có thể bị áp thuế.
Thứ ba: Ngành dệt may
- Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của dệt may Việt Nam.
- Nếu các doanh nghiệp Mỹ chứng minh rằng hàng dệt may Việt Nam có giá bán quá thấp so với giá thị trường, ngành này có thể đối diện với thuế chống bán phá giá.
Thứ tư: Ngành điện tử
- Mỹ có thể điều tra xem các sản phẩm điện tử xuất khẩu từ Việt Nam, như điện thoại, linh kiện máy tính, có bị bán phá giá hay không.
Hậu quả nếu Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá
Thứ nhất: Giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường Mỹ
Nếu hàng hóa Việt Nam bị áp thuế cao, giá bán tại thị trường Mỹ sẽ tăng, làm giảm tính cạnh tranh so với các nước khác.
Thứ hai: Giảm sản lượng và việc làm trong nước
Khi xuất khẩu sang Mỹ bị hạn chế, các nhà máy sản xuất tại Việt Nam có thể phải thu hẹp hoạt động, dẫn đến mất việc làm.
Ví dụ:
- Khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên tôm Việt Nam vào năm 2004, nhiều doanh nghiệp thủy sản trong nước gặp khó khăn và hàng nghìn lao động bị mất việc.
Thứ ba: Tác động đến quan hệ thương mại Việt – Mỹ
Nếu bị áp thuế, Việt Nam có thể gặp khó khăn trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ, ảnh hưởng đến hợp tác kinh tế dài hạn.
Biện pháp ứng phó của Việt Nam
Thứ nhất: Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
Việt Nam cần mở rộng thị trường xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản và ASEAN để giảm phụ thuộc vào Mỹ.
Ví dụ:
- Hiệp định EVFTA giúp Việt Nam tăng cường xuất khẩu sang châu Âu với mức thuế ưu đãi.
Thứ hai: Nâng cao chất lượng sản phẩm
Việt Nam cần đầu tư vào công nghệ và tiêu chuẩn sản xuất để tăng giá trị sản phẩm, tránh cạnh tranh bằng giá thấp.
Thứ ba: Hợp tác với Mỹ để tránh tranh chấp thương mại
Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam cần tăng cường đối thoại với Mỹ để giải quyết các tranh chấp thương mại trước khi bị áp thuế.
Ví dụ:
- Việt Nam đã từng đàm phán thành công với Mỹ để tránh bị áp thuế tiền tệ vào năm 2020.
Thứ tư: Kiểm soát nguồn gốc hàng hóa
Việt Nam cần siết chặt kiểm tra nguồn gốc nguyên liệu, tránh bị coi là nơi trung chuyển hàng hóa từ Trung Quốc để lách thuế.
Kết luận
Mỹ hoàn toàn có thể áp thuế chống bán phá giá lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam nếu phát hiện ra dấu hiệu bán phá giá hoặc cạnh tranh không công bằng. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến một số ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Để tránh rủi ro, Việt Nam cần cải thiện chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường và hợp tác chặt chẽ hơn với Mỹ để duy trì sự ổn định trong thương mại song phương.
