Việt Nam hưởng lợi từ cuộc chiến thuế quan Mỹ – Trung ?

Câu trả lời là có, Việt Nam đã hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung trên nhiều khía cạnh, chủ yếu do sự dịch chuyển chuỗi cung ứng và cơ hội tăng trưởng xuất khẩu. Dưới đây là những lợi ích chính:

Dịch Chuyển Chuỗi Cung Ứng Sang Việt Nam

Thứ nhất: Làn sóng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc

Cuộc chiến thương mại khiến nhiều công ty đa quốc gia chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam để né thuế quan cao khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Những lý do chính bao gồm:

• Chi phí sản xuất tại Trung Quốc ngày càng cao, đặc biệt là tiền lương lao động và thuế.
• Thuế nhập khẩu của Mỹ lên hàng hóa Trung Quốc tăng cao, khiến sản phẩm Trung Quốc kém cạnh tranh hơn.
• Việt Nam có lực lượng lao động rẻ và ổn định, phù hợp với nhiều ngành sản xuất.
• Vị trí địa lý gần Trung Quốc, giúp các công ty dễ dàng di chuyển dây chuyền sản xuất mà không gián đoạn chuỗi cung ứng.

Thứ hai: Các công ty lớn đã chuyển sản xuất sang Việt Nam

• Apple: Đã chuyển một phần dây chuyền sản xuất AirPods và MacBook sang Việt Nam.
• Samsung: Đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Hiện Việt Nam là trung tâm sản xuất điện thoại Samsung lớn nhất thế giới.
• Google: Chuyển một phần sản xuất Pixel Phone sang Việt Nam.
• Microsoft: Dịch chuyển dây chuyền sản xuất Surface từ Trung Quốc sang Việt Nam.
• Nike, Adidas, Puma: Đã đặt nhà máy sản xuất giày dép tại Việt Nam thay vì Trung Quốc.
• Intel, Foxconn, Pegatron, Wistron: Mở rộng đầu tư tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực linh kiện điện tử.

Thứ ba: Ngành công nghiệp Việt Nam hưởng lợi từ làn sóng này

Những ngành công nghiệp được hưởng lợi nhiều nhất từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng gồm:

• Điện tử: Sản xuất smartphone, máy tính bảng, linh kiện điện tử.
• Dệt may, giày dép: Xuất khẩu mạnh sang Mỹ và EU.
• Gỗ và nội thất: Xuất khẩu đồ gỗ tăng mạnh nhờ Mỹ giảm nhập khẩu từ Trung Quốc.
• Linh kiện ô tô: Một số công ty Nhật Bản và châu Âu đã mở nhà máy tại Việt Nam.

 Xuất Khẩu Việt Nam Tăng Mạnh

Thứ nhất: Tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ

• Việt Nam trở thành một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ tại Đông Nam Á.
• Kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ tăng đột biến, đặc biệt là hàng điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ.
• Từ năm 2018-2022, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng hơn 40%, giúp Việt Nam có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.

Thứ hai: Việt Nam thay thế Trung Quốc trong một số lĩnh vực

• Mỹ giảm nhập khẩu từ Trung Quốc → Việt Nam trở thành nhà cung cấp thay thế trong nhiều ngành.
• Điện tử: Việt Nam xuất khẩu nhiều máy tính, điện thoại sang Mỹ hơn.
• Đồ gỗ, nội thất: Xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh do các công ty Mỹ tìm nguồn cung ngoài Trung Quốc.
• Dệt may, giày dép: Nhiều đơn hàng từ Trung Quốc được chuyển sang Việt Nam.

Thứ ba: Tăng trưởng thương mại với châu Âu và các nước khác

• Các hiệp định thương mại tự do (EVFTA, CPTPP) giúp Việt Nam mở rộng xuất khẩu ra toàn cầu.
• Xuất khẩu sang EU và Nhật Bản tăng nhanh, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao và thực phẩm chế biến.

Đầu Tư Nước Ngoài (FDI) Bùng Nổ

Thứ nhất: Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho FDI

• Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng mạnh sau chiến tranh thương mại.
• Việt Nam thu hút nhiều tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và sản xuất.
• FDI giúp tạo ra hàng triệu việc làm mới, nâng cao tay nghề lao động Việt Nam.

Thứ hai: Các khu công nghiệp phát triển nhanh chóng

• Giá thuê đất trong các khu công nghiệp tăng vọt, đặc biệt ở Bắc Ninh, Bình Dương, Long An.
• Nhiều khu công nghiệp mới được mở rộng để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư.
• Cảng biển, logistics phát triển mạnh để hỗ trợ xuất khẩu.

Thứ ba: Ngành logistics, kho bãi hưởng lợi

• Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất lớn hơn → Nhu cầu vận chuyển, kho bãi tăng mạnh.
• Các công ty logistics như DHL, FedEx, Maersk mở rộng dịch vụ tại Việt Nam.

 Việt Nam Trở Thành Đối Tác Thương Mại Quan Trọng Hơn

Thứ nhất: Mỹ và EU coi Việt Nam là đối tác thay thế Trung Quốc

• Chiến tranh thương mại giúp Việt Nam tăng vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.
• Nhiều công ty Mỹ và châu Âu coi Việt Nam là trung tâm sản xuất mới, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

Thứ hai: Tham gia các hiệp định thương mại quan trọng

• Hiệp định CPTPP giúp Việt Nam tiếp cận nhiều thị trường lớn.
• Hiệp định EVFTA giúp giảm thuế suất khi xuất khẩu sang EU.
• Hiệp định RCEP giúp Việt Nam mở rộng thương mại trong khu vực châu Á.

Những Thách Thức và Rủi Ro

Thứ nhất: Nguy cơ bị Mỹ áp thuế quan

• Mỹ lo ngại thâm hụt thương mại với Việt Nam tăng cao → Có thể đánh thuế lên hàng hóa Việt Nam.
• Mỹ từng cảnh báo đánh thuế thép và nhôm của Việt Nam để tránh gian lận xuất xứ từ Trung Quốc.

Thứ hai: Áp lực từ Trung Quốc

• Trung Quốc có thể gây sức ép lên Việt Nam bằng cách hạn chế thương mại và đầu tư.
• Việt Nam phải cân bằng giữa lợi ích kinh tế và quan hệ với Trung Quốc.

Thứ ba: Nguy cơ gian lận xuất xứ

• Một số công ty Trung Quốc chuyển hàng hóa qua Việt Nam để né thuế quan Mỹ.
• Mỹ đã điều tra một số vụ gian lận xuất xứ tại Việt Nam.

Tóm Lại

Việt Nam đã hưởng lợi lớn từ cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, đặc biệt trong các lĩnh vực:
✅ Dịch chuyển chuỗi cung ứng → Nhiều công ty đa quốc gia mở nhà máy tại Việt Nam.
✅ Xuất khẩu sang Mỹ, EU tăng mạnh → Thặng dư thương mại giúp nền kinh tế tăng trưởng.
✅ FDI bùng nổ → Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc.
✅ Logistics, khu công nghiệp, thương mại quốc tế phát triển nhanh chóng.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với nguy cơ bị Mỹ áp thuế quan, áp lực từ Trung Quốc và nguy cơ gian lận thương mại. Để duy trì lợi thế, Việt Nam cần:
🔹 Kiểm soát gian lận xuất xứ để tránh bị Mỹ trừng phạt.
🔹 Đầu tư vào công nghệ và lao động tay nghề cao để duy trì sức cạnh tranh.
🔹 Phát triển hạ tầng logistics để hỗ trợ xuất khẩu và sản xuất.